De verhoging van de OZB en de bezuinigingen en een uitgeklede begroting voor 2020 in Stede Broec zijn vreemd als het economisch zo goed gaat in Nederland.
Wethouder Lydia Groot wethouder voor onze partij legt in het volgende stuk uit hoe dat allemaal kan en komt.
Belastingverhoging en bezuinigingen: waarom?
In onze gemeente kunnen we maar moeilijk de eindjes aan elkaar knopen als het gaat om de gemeentelijke begroting. We zijn genoodzaakt om de belastingen te verhogen en alle verenigingen krijgen volgend jaar iets minder subsidie. Ook wordt er beknibbeld op onderhoud en allerlei taken. Hoe kan dat terwijl de economie bloeit?
Om dit te begrijpen moeten we even een stapje terug doen in de tijd.
Sinds 2015 hebben de gemeenten in Nederland er flink veel taken bij gekregen die eerst door het Rijk, de Provincie of de Zorgverzekering werden uitgevoerd. De grootste en meest ingrijpende taak is de uitvoering van de Jeugdzorg. Wat jeugdzorg inhoudt, is geregeld in de Jeugdwet.
De Jeugdwet
De Jeugdwet valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Die Jeugdwet heeft meerdere uitgangspunten/taken: het versterken van het opvoedkundig klimaat binnen gezinnen, scholen en wijken, het adviseren van kinderen en jongeren met vragen en problemen en het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie van jeugdigen. Een volledig overzicht van alle taken en uitgangspunten vindt men op nji.nl/Jeugdwet. Praktische voorbeelden zijn opvoedingsondersteuning, pleegzorg, zorg voor kinderen met een lichte verstandelijke en/of lichamelijke beperking, de jeugdreclassering en de zogeheten gesloten jeugdzorg. Deze laatste zorg is het zwaarst. Die wordt ook opgelegd door de rechter. Het kind wordt dan tijdelijk uit huis geplaatst en behandeld.
Voor deze nieuwe taken krijgen de gemeenten uiteraard geld van het Rijk, maar zoals het meestal gaat met nieuwe taken die overgeheveld worden, heeft het Rijk er een flinke korting op ingeboekt. Gemeenten moeten het dus met minder geld doen. Het idee was dat de gemeenten het goedkoper zouden kunnen, omdat zij dichter bij de gezinnen en de organisaties staan en dus beter kunnen sturen.
Het probleem is echter dat het voor de gemeenten zo nieuw is dat er veel tijd en geld geïnvesteerd moet worden om deze nieuwe taken onder de knie te krijgen. Medewerkers moeten opgeleid worden, er moeten nieuwe contracten worden gesloten met allerlei zorgaanbieders en er moet intensief samengewerkt worden met onderwijs, artsen, hulpverleners en organisaties.
Eigenlijk is de korting nou net dat bedrag wat de meeste gemeenten te kort komen; dit had het Rijk nooit zo mogen doen!
Maar dat is nog niet alles….
Het blijkt ook dat de problematiek waarmee gezinnen en jongeren kampen vaak complex is en toeneemt. Ook in Stede Broec zien we dat. Enerzijds is het goed dat ouders en jongeren hulp vragen bij de gemeente en onze stichting Welzijn. We kunnen ook gerust stellen dat er veel werk verzet wordt en dat er ook echt hulp wordt verleend om gezinnen en jongeren weer op weg te helpen. Jaarlijks helpen we honderden kinderen en gezinnen op allerlei manieren, van lichte en soms maar eenmalige zorg tot langdurige zware hulp.
Helaas zien we ook relatief veel ‘zware’ zorg in onze gemeente. Kinderen die uit huis worden geplaatst, ouders die langdurig ondersteuning nodig hebben, jongeren met complexe problematiek waar niet even snel een oplossing voor te vinden is. Ook zien we in Stede Broec helaas gevallen van mishandeling, verwaarlozing, misbruik en verslaving. Maar er zijn ook gewone problemen in gezinnen waarbij een beetje hulp al voldoende is om weer vooruit te kunnen.
De Jeugdzorg en de WMO zijn zogenaamde ‘open eind regelingen’. Dat betekent dat de gemeente niet kan en mag zeggen: het geld is op, komt u over drie maanden maar terug.
Al met al betekende dit de afgelopen jaren dat de gemeente flink moest bijpassen om alle kosten te betalen die te maken hebben met de jeugdzorg. Enerzijds krijgen we te weinig geld van het Rijk, anderzijds moeten we als gemeente samen met alle betrokken organisaties en instanties ervaring opdoen zodat we steeds beter grip krijgen én beter kunnen sturen op de uitgaven. En ook heel belangrijk: we moeten blijven investeren in preventie, er vroeg bij zijn, snel hulp verlenen om te voorkomen dat het erger en daarmee duurder wordt. Onze stichting Welzijn heeft hierin een belangrijke taak, samen met het onderwijs en kinderopvang. Maar dat vereist een lange adem en geduld. In Denemarken bijvoorbeeld, heeft het zeven jaar geduurd voordat de gemeenten het beter en goedkoper konden uitvoeren dan de landelijke overheid.
Vanuit het Rijk is er al wel wat extra geld gekomen om de tekorten in de Jeugdzorg te verlichten, maar dat is helaas nog lang niet genoeg. Om onze gemeentelijke begroting sluitend te krijgen, kunnen we niet anders dan bezuinigen en dat vinden wij als ODS ook waardeloos.
We willen graag onze mooie verenigingen en voorzieningen, zoals zwembad, bibliotheek, muziekschool, Hét Postkantoor en alle sportaccommodaties, behouden voor onze inwoners. Deze voorzieningen zijn heel belangrijk voor ons allemaal, voor onze gezondheid en ons sociale leven. Maar ze kosten ook geld. Daarom hebben we er voor gekozen te bezuinigen én de belastingen te verhogen zodat alles kan blijven bestaan.
ODS heeft er vertrouwen in dat het gaat lukken om de kosten van de jeugdzorg terug te dringen, maar dat gaat niet van vandaag op morgen. En voor ODS blijft het belangrijk dat ouderen en kinderen goed geholpen worden en krijgen wat ze nodig hebben. Daar moeten we samen en solidair voor aan de slag!
